Cam Elyafları uzun zamandır olduğu gibi günümüzde de karmamalzeme ile gerçekleştirilen sanayi üretimleri açısından son derece önemli bileşenlerdir. Aslında bu konu önceki yıllarda zaten giriş mahiyetinde ele alındığı için bu verilere [1] üzerinden göz atmak faydalı olabilir ki aynı bilgileri burada tekrar etmeye gerek olmasın.

Diğer taraftan burada Cam Elyaflarının temel türlerinden biri olan S-Camı elyaflarından, yalnızca özel bir maksatla, biraz daha bahsedilecektir fakat buna gelmeden önce başka bir küçük hikâye anlatmak gerekecek:

Senesini kesin olarak hatırlayamıyorum ama muhtemelen 2011 gibi, İstanbul Boat Show denen şeyin içinde gezinirken Ukrayna/Rusya kökenli Bazalt Elyaflarını Batıya pazarlayan Belçika merkezli şirketin yeni Türkiye mümessili tarafından açılmış büyükçe bir tezgahı görünce hemen içine daldım. Bazalt Elyafını [2] çok büyük miktarlarda kullanmayacağımız için doğrudan ithalat yapmaktansa böyle bir ara-bağlantı ile çalışmak ilk bakışta mantıklı görünür gibi olmuştu.

2008-2014 arasındaki muhtelif Deniz Kuvvetleri projelerinde E-Camı ve Aramid elyaflarını çeşitli reçinelerle birleştirerek oluşturulan karmamalzemeleri de yoğun olarak kullanarak üretim yapmaktaydık ve Bazalt elyafı da sahip olduğu bâzı üstün niteliklerle bu döngünün içine girerek daha da iyi sonuçları, mâliyet etkin bir şekilde elde edebilmemize yarımcı olabilirdi. Neyse lâfı daha fazla uzatmayalım, söz konusu mümessil bin dereden su getirerek ticaretini yapıyor göründüğü malı satmamak(!) için elinden geleni yaptı biz de sonunda vazgeçtik. Aslına Türkiye'deki ithalât/mümessil krallığı ve "görevleri" hakkında daha fazla söylenebilecek çok şey var ama uzatmayalım.

Cam elyafları ailesinin en yüksek mukavemetli türü olan ve S-Camı olarak sınıflandırılan elyaflar, sahip oldukları üstün nitelikler sebebiyle bilhassa askeri teknoloji sahasında son derece önemli ve aynı zamanda Karbon ve Kevlar elyaflarına nazaran ismi daha az bilinen bir karmamalzeme bileşenidir.

Daha üstün mekanik niteliklere sahip bir cam elyafı arayışı neticesinde uzun zaman önce ABD kökenli Owens Corning tarafından geliştirilen S-camı ortaya çıktı. 1990'larda Fransız Saint-Gobain ile ortalığa gidilerek Vetroteks altında S-camı Avrupa da üretilmeye başlanır gibi oldu fakat bugün söz konusu üretimin Fransa'da devam edip etmediği meçhul. Yine 1990'larda S-camı teknolojisi bir ABD şirketinin ilginç desteğiyle Vertex adı altında Rusya'da üretilmeye [4] başlandı ki Ruslar bu malzemeye V-camı da demektedir ve bu tarihten sonra söz konusu malzemenin muhtelif Rus askeri ve uzay çalışmalarında kullanıldığı da söylenmektedir.

Yine de bugünün Dünya S-camı pazarı söz konusu olduğunda mutlak bir ABD hakimiyeti mevcuttur ve bu malzeme S-1, S-2, S-3 ve zentron tescilli ticari markalarıyla AGY adlı tek üretici tarafından sağlanmaktadır.

Günümüzde S-camı türevlerinin en önemli kullanım sahası zırh uygulamalarıdır ki bu sebeple askeri teknoloji açısından oldukça önemli bir malzemedir. Ayrıca elektromanyetik geçirgenliğinin E-camına göre daha üstün olması, daha iyi mekanik niteliklerle birleştiğinde çeşitli radarkubbesi çözümlerde tercih edilmesini de sağlamaktadır.

Denizcilik açısından düşünüldüğünde yine gemi zırhlaması birincil uygulama sahasıdır denilebilir. 1980'lerde bu maksatla Aramid elyafı (kevlar-29) temelli karmamalzemelerin kullanımı yaygındı, bununla birlikte S-2 türevi ile birlikte 1990'lardan itibaren gemi zırhlamasında S-camı giderek öne geçmeye başladı ki bunun temel sebebi; Aramid elyafına eşdeğer balistik korumanın eşdeğer ağırlıkta daha düşük maliyetle karşılanabilmesi ama asıl önemlisi S-camı karmamalzemelerin yangın, duman ve zehirli gaz salımı davranışlarının diğerinden çok daha üstün olmasıdır, tabii bu denklemde reçinelerin de önemli bir değişken olduğu unutulmamalıdır.

Ayrıca havacılık, uzay, zırhlı kara araçları başta olmak üzere S-camı temelli karmamalzemelerin oldukça önemli ve geniş başka kullanım alanları da mevcuttur. Diğer taraftan bu malzeme üzerinde bariz bir tekel söz konusudur, tıpkı Aramid elyafları vs. üzerinde de olduğu gibi. Dolayısıyla bu tür küçük görünen bağımlıklar tekno-siyasî açıdan göründüğünden daha ciddi etkilere sahiptir. Türkiye'nin savunma sanayii sahasında daha ileri gidebilmesi için hammadde bağımsızlığının büyük bir önem taşıdığı aşikârdır.

Türkiye'nin ilk ve tek cam elyafı üretici Şişecam Elyaf San. A:Ş.dir ve 1975'ten bu yana üretim yapmaktadır. Bununla birlikte yerli sanayinin artan ihtiyaçları sebebiyle 2010'ların ortalarında Türkiye 60.000ton civarında cam elyafı ithal eder duruma gelmişti. Bunun üzerine Şişecam tarafından yapılan ek yatırımla yılda 70.000ton cam elyafı üretebilecek yeni bir tesis kurularak 2019'da üretime başlandı.[3] Diğer taraftan bu yeni kapasitenin de önümüzdeki dönemde ülke ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olamayacağı öngörülebilir.

Bu işletme, sahip olduğu tecrübe, yetenek ve imkânlarla kendi S-camı elyaf türevlerini rahatlıkla bağımsız olarak geliştirebilir ve eğer bu adımı biran önce atarsa, Türk savunma sanayiinin gelişimine ve bağımsızlığına ciddi bir katkı sağlayacağı gibi önemli bir küresel ticarî başarı da yakalayabilir. Tabii ki böyle bir küresel tekeli kırabilmek için sağlam bir duruş da gerekecektir.