ABD donanması açısından, 1980'lerde gerçekleştirilen ilk torpilsavar torpil temelli sert-imha çalışmasının (Mk-46.mod7) iptâl edilmesinden uzun seneler sonra geçtiğimiz Şubat ayı içinde oldukça iddialı teknolojileri bünyesinde barındıran ATT adlı ikinci nesil silahın da kullanımdan kaldırılmasına karar verildiğinin açıklanmasıyla bir başarısızlık daha yaşandı.

Uzun bir zamandır geliştirilmekte olan ATT (Anti-Torpedo Torpedo) 2013 yılında ilk kez deneme amacıyla bir Nimitz Sınıfı uçak gemisine yerleştirilmiş sonraki senelerde aynı sınıftan dört uçak gemisine daha eklenmişti. Toplam beş gemi üzerine yerleştirilen bu sistemlerin, gemilerin havuzlanma zamanlarına bağlı olarak önümüzdeki dört sene içinde tamamen söküleceği açıklanmıştır.

Aslında ATT adlı silah SSTD¹ tanımlamalı sistemi meydana getiren donanımlardan sadece biridir. Bu sistem üzerinde ayrıca AN/SLQ-25 Nixie çekili aldatıcı, MK-2 ADC² adlı bağımsız akustik karşı-önlem cihazları ve TWS³ tanımlamalı pasif çekili dizin torpil tespit sonarı da bulunmaktadır. Bununla birlikte ABD uçak gemileri açısından öncelikli tehdit olarak kabûl edilen dümensuyu güdümlü torpiller, Nixie ve ADC gibi akustik karıştırıcılara karşı duyarsız olduklarından bu tür torpillere karşı yumuşak-imha ile önleme yapmak pek mümkün görülmediği için ancak sert-imha bir seçenek olabileceğinden, ATT'den çok büyük bir beklenti vardı.

Her ne kadar SCEPS⁴ başta olmak üzere pek çok üst seviye teknolojiyi bünyesinde barındırsa da beş yıldır gemiler üzerinde gerçekleştirilen denemeler neticesinde ATT'nin çok yetersiz bir performans sergilediği anlaşıldı. Ayrıntılı veriler doğal olarak kamuoyu ile paylaşılmış olmasa da temel sıkıntının (beklendiği üzere) güdüm konusunda yaşandığı konuşulmaktadır.

Resim.2) Gerçekleştirilen denemelerden birinde hedef alınan uçak gemisinin dümensuyuna bir iki mil kadar geriden giren eğitim torpili hedefe doğru ilerlerken.
Burada dümensuyu güdümlü torpillerin genel hareket tarzı da açıkça görülebiliyor. Denizaltı tarafından geminin gerisine ve rotasına dik olarak fırlatılan torpil ilk olarak [A] civarında dümensuyuna girdikten sonra [B] civarında çıkıyor ve algılayıcıları çıktığını anladığında yaklaşık 135derecelik iskeleye gerçekleştirdiği otomatik arama dönüşüyle [C] civarında tekrar dümensuyuna giriyor ve güdüm algoritması bu noktadan itibaren dümensuyunun sınırlarını tespit ederek hedefi izleyebiliyor...
Dümensuyu güdümlü torpilleri yumuşak-imha yöntemleriyle aldatmak son derece güç olduğu için SSCB, uçak gemilerine karşı bu güdüm sistemini (ihtiyaca binaen devasa bir harp başlığına sahip 650mm torpiller üzerinde) kullanmayı tercih etmişti ve bu tür bir torpil ancak sert-imha yöntemleriyle durdurulabileceği için de ABD donanması 80'lerde bu sahanın ilk çalışmasını başlatmış ve başarısızlığa uğramıştı. [1]

Resim.3) Uçak gemisinin suhattına yakın dokuzlu kovan üzerine yerleştirilmiş ATT'lerden biri gerçekleştirilen denemede yaklaşmakta olan torpil üzerine gönderilirken.

Her ne kadar ATT sistemlerinin yerleştirildikleri gemiler üzerinden sökülecekleri ve çalışmanın iptâl edildiği açıklanmış olsa da projenin bir yeniden yapılanma sürecine sokulduktan sonra devam mı ettirileceği yoksa tamamen iptâl mı edileceği şimdilik belirsizdir. Yine de ATT'yi temel alan diğer bâzı benzer sualtı uygulamalarına yönelik gelişmelere (ki bu ayrı bir yazıya konu olabilir) dikkât edildiğinde bunun geçici bir duraksama olması şimdilik daha yüksek bir ihtmâl olarak görülebilir. SSTD'nin geliştirilmesi için bugüne kadar 760milyon $ ve ATT için ise mesela sadece 2017 ve 2018 döneminde 85milyon $ harcanmıştı.