Daha önce, 2020'nin ortasında ele aldığımız bir konuya, yaşanan yeni bir gelişme sebebiyle kısa bir dönüş yapalım. Orada bahsedildiği üzere Norveç donanmasına ait, İspanyol tasarımı ile İspanya'da inşa edilmiş yepyeni bir fırkateyn, bir yük gemisiyle yaşanan ve hafif denilebilecek bir hasarla atlatılan bir çatışma sonrasında, bir savaş gemisinden beklenmeyecek kadar kolay bir şekilde batıvermişti [Resim.1]. Daha önceki değerlendirmeleri burada tekrar etmeye ise tabii ki gerek yok.

Resim.1) Kasım 2018'de KNM Helge Ingstad; helikopter ve mühimmatlarıyla birlikte batmıştı. Diğer taraftan gemi mürettebatında ölen veya ciddi şekilde yaralanan olmamıştı.

Söz konusu yeni gelişmeye dönersek; geçtiğimiz günlerde Norveç geminin yetersiz ve hatalı tasarım sebebiyle battığına karar vererek, İspanya Devletine ait tasarımcı ve üretici olan Navantia'dan 1,1milyar avro talep etti. [1]

Dikkâtli bakılırsa bu olaydan, bizim için, ciddi dersler çıkartabilmek ve faydalar sağlayabilmek de mümkündür. Bir süredir iyice rahata ermiş, tatlı hayat yaşayan Avrupa ülkelerinde, ciddi bir düşmanla savaşacaklarını da artık düşünmediklerinden, maliyetleri olabildiğince düşürebilmek için ticari gemi anlayışıyla savaş gemisi inşası yaklaşımı uygulanmaktaydı ve asıl önemlisi bu durum, ister istemez onlardan da bize sirayet etmekteydi.

Helge Ingstad hadisesi ise aslında beklenen bir gelişmeydi, örneğin azami kâr için tasarlanan ve inşa edilen Meko 200 gibi diğer Avrupa üretimi ticari(!) savaş gemileri de buraya konu olan Norveç fırkateyninden daha iyi bir tasarım anlayışına ve inşa kalitesine sahip değildir.

Türkiyenin gemi inşa sanayii alanında büyük bir potansiyeli vardı, daima vardı, 50 sene önce de vardı. Yetişmiş insan gücü açısından da hiç bir eksiği olmamıştı ama ancak son yıllar içinde bunu biraz kullanmaya başladı. Fakat daha ileri gidebilmek için bâzı ciddi kararlar alınması ve adımlar atılması da gerekiyor ki gerçek potansiyelin kullanımına yaklaşılabilsin.

Hepsini şimdi ele alamayız, bir kısmından da geçmişte bahsettik ama yeri gelmişken buradaki konu ile doğrudan bağlantılı olan hakkında birkaç cümle söyleyebiliriz. Öncelikle askeri gemi/denizaltı alanında Türkçe ve "gerçek" Türk standartları artık kesinlikle geliştirilmek zorundadır. Bunu yapabilmek ise ciddi bir insan gücü ve zaman gerektirir ve çok hızlı bir şekilde çözülemez ama başlanırsa da gerisi gelir.

Bugüne kadar yapıldığı şekliyle İngiliz veya Alman Loydu ve ISO standartlarını Türk standartları olarak kullanmaya devam etmek; hem gerçek bir milli Türk gemi tasarım anlayışının ve kültürünün oluşamamasına sebep olur, hem de elde edilen sonuçlar mecburen Navantia'nın ayarında kalır. Özet olarak yapılması gerken çok iş var...