Kısa süre önce girdiğimiz ve Tip214 türevi denizaltıların baş ufkî dümenlerinin ucundaki akışa odaklandığımız konuya biraz daha devam ediyoruz. Bu kez yalnızca 2 seçeneğe odaklandık: Türkiye ve İsrail. Hangisinin hangisi olduğunu hatırlamak için önceki yazılara bakmanız gerekebilir. Sonuçlardan alınmış birkaç vidyo görüntüsü aşağıdaki gibidir:

Önceki yaz, evlere hapsedildiğimiz sokağa çıkma kısıtlamalarının kaldırılmasından hemen sonra hem denizi koklamak, hem de hasret gidermek için arkadaşlarla Salacak İskelesinde buluşmuştuk ki Hayrullah Amca ile de karşılaştık. Hoşbeşten sonra bana hemen mutlaka okuman lâzım diye bir kitap tavsiye etti: Anadolu Mayası.

Kim yazmış diye sordum, Yalçın Koç dedi. Bir an düşündükten sonra hani fizikçi olan, Ahmed Yüksel Özemre'nin talebelerinden olan mı diye sordum, ta kendisi dedi. Bütün bu göstergeler ışığında kitabı hemen alıp okumak şart oldu.

Bu arada Yalçın Koç'tan ilk kez nasıl haberdar olduğumdan [1] üzerinde bahsetmiştim ve her ne kadar o yazıda da bahsi geçen "Portreler Hatıralar" isimli kitabı doğrudan tanıtmaya fırsat olmadıysa da bu vesileyle bir kez daha hatırlatmış olayım, hem böylece o kitap vasıtasıyla bahsi geçen yazarı da birazcık daha tanıma fırsatı bulmuş olabilirsiniz.

"Anadolu Mayası"na gelirsek, kısaca; hayatımda okuduğum en etkileyici kitaplardan biridir diyebilirim, şahane bir eser.

Daha fazla yoruma gerek yok, yalnızca birkaç cümle [sarı] alıntı ile kararı okuyuculara bırakmak yeterli. Tabii ki bu topraklarda doğup, yaşayıp da mayası tutmamış olan bahtsızlara yönelik bir kitap da değil ; )
Diğer taraftan, tanıyabildiğim kadarıyla, siteyi düzenli olarak izleyen arkadaşların büyük bölümüne doğrudan ve deriden hitap ediyor...

1999'un sıcak bir gününde, üç kişi bir kez daha arabaya atlayıp Bodrum'dan Marmaris'e yollandık. Yalancıboğaz yakınlarındaki bir iskelede bizi beklemekte olan teknelerde geceledikten sonra sabah erkenden kayıkları çözdük. Bu saatlerde Marmaris Körfezi'nin sergilemekten hiç çekinmediği, olağan ama muhteşem dinginliği içinde Kuzey yönlü bir seyir daha başlamış oldu.

Serdar ve ben kayıkların birini, Ali de kim olduğunu hatırlamadığım bir arkadaşla birlikte diğerini aldı. Boğazdan çıkar çıkmaz motorları susturduk ve yelkenleri açtık. Her zamanki gibi kafadan gelen ; ) ama bu bulutsuz günde bizi kavurmaya başlayan güneşin etkisini hissetmememizi de sağlayan, tatlı bir fırışka ile biribirimizle de yarışarak, orsa tıramola Serçe Limanı civârına ulaşıverdik.

Ama daha Bozukkale'ye gelemeden, ufukta Kuzeyli rüzgârın değişmekte olduğunun ciddi işaretlerini görmeye başlayınca hemen ana yelkeni indirdik, henüz floğu saramadan sert bir hava duvarı kaçınılmaz olarak bize çarptı ve artık keyif yeni bir boyut kazanıyordu ; )

Uzun yıllar boyunca, site vasıtasıyla irtibat kurup fikir alış-verişinde bulunduğum kıymetli pekçok arkadaş içinden tarih - siyâset - strateji üçlüsüne meraklı olanlara kesinlikle okumalarını tavsiye ettiğim ilk eser dâima "Gazavat-ı Hayreddin Paşa" olmuştu ama nedense bir türlü bu çok önemli kaynaktan doğrudan bahsetmeye fırsat olmamıştı.

Artık bu kusuru ortadan kaldırmaya çalışmanın zamanı geldi. Oruç ve Hızır kardeşlerin gazaları pek çok el yazması esere konu olmuştur ve bunlar içinden en meşhuru ise Kânunî Sultan Süleyman'ın isteği üzerine Hayreddin Paşa'nın emri ve yardımı ile kendi yanında çok savaşlara iştirâk etmiş bulunan Seyid Murâdî Reis'e yazdırılmış olan ve burada bahsi geçen kitaba temel oluşturan eserdir.

"Gazavât-ı Hayreddin Paşa"ların nesir ve nâzım hâlinde yazılmış muhtelif el yazması örnekleri mevcuttur. 1970'lere kadar bu eserlerin hiçbiri ne eski, ne de yani harflerle basılmış, dolayısıyla halka intikâl etmiş değildi! Yan tarafta ikinci cildinin kapağını gördüğünüz; "Barbaros Hayreddin Paşanın Hatıraları" adıyla yayınlanan, iki ciltlik ilk çalışma 1970'lerin ikinci yarısı civârında Ertuğrul Düzdağ tarafından hazırlanmıştır ve kendisinin giriş bölümünde ifâde ettiği üzere ilmî bir neşriyât değildir.

Hemen birkaç satır alıntı da vermek gerekirse, ilk önce kitabın yazılış sebebinin açıklandığı cümlelerle başlamak en iyisi olur:

Bu eserin bir ilkokul öğrencisinden, bir Amirale ve de bir Cumhurbaşkanına kadar çok geniş bir kitleye doğrudan hitap edebilen bir yapısı olduğunu bilhâssa vurgulamak gerekir. Eğer bu kitabı bir kez okumuş olsanız bile, araya yedi-dokuz yıl kadar koyarak tekrar ve tekrar okuduğunuzda her seferinde içinde yeni birşeyler keşfetme ihtimâliniz oldukça yüksektir. Denizciliğe gönül vermiş olanların bu eseri, birkaç kez okumaması çok büyük bir kayıptır.

Kitabın sunduğu şu samimiyete:

Şu tatlı akıcılığa bir bakın:

Hızır Reis'e Hayreddin adını ve ünvânını bizzat Yavuz Sultan Selim Han vermiştir:

Küçük bir savaş sahnesi bu kadar mı güzel anlatılır:

Ama hepsinden iyicesi, bu kitap tek başına dünü, bugünü ve yarını sunmaktadır.

Bunu okuyan herkes ancak alabileceğini alır. Günümüzde kerli ferli adamlar ortalıkta Akdeniz'de neler olup bittiği hakkında konuşmayı pek seviyorlar ama pek çoğu tedrisâtından geçtikleri, bir nevî kulu oldukları Batının gözüyle duruma baktığı için söyledikleri ile toplumu kandırmaktan, en azından zihinleri bulandırmaktan başka bir iş yapmıyorlar.

Oysa Gazavât-ı Hayreddin Paşa'yı dikkâtlice okuyanlar, tam da bugün Akdeniz'de ve Arap yarımadasında neler olduğunu, daha önemlisi neden olduğunu ve en önemlisi gelecekte neler olacağını doğru bir şekilde kavrayabilirler ve okumayanların ise durumu anlayabilmesi kesinlikle mümkün değildir.

Aslında bu eserin temel kavramı tam olarak Türk Devletinin gelecekteki yöneticilerine ve askerlerine yol göstermekten ibârettir. Mesela:

Velhâsıl Oruç ve Hızır Reis'lerin tedâvi için başarıyla uyguladığı yaklaşık dörtbuçuk asırlık bu reçetede, Arap Devletlerinin bugün hâlâ taşıdıkları bu müzmin hastalığın tek ilacı açıkça bellidir; Türk kılıcı!
Ve hastalık artık Akdeniz'i aşıp Kızıldeniz, Umman Denizi ve Basra Körfezi bölgelerine kadar yayılmış ve yakın zamanda bize de bulaşmıştır, bütün yaptıklarına rağmen din düşmanlarına yardım edici, kâfire kul pensilvanya şeytanına tapanlar cemiyeti mensuplarına böylesine yumuşak davranılıyor olması ise mevcut en büyük tehlike olarak karşımızdadır...

Batı kıyılarımıza odaklanmak gerektiğinde, ciddi bir konum zaafiyetine sahip olduğumuz görülebilir. Diğer bâzı önemli etkenler yanında, ülkenin Kuzey kıyılarını, Güney kıyılarına bağlaması sebebiyle de son derece hassas bir su yolu olan Adalar Denizi, giderek hızlanarak ülkenin geleceği üzerinde daha ciddi bir tehdit hâline de gelmektedir.

Bu tehdide karşı koyabilmek tabii ki mümkündür, ancak dikkâtlice ve hassasiyetle hesaplanmış isâbetli tercihler yapabilmek kaydıyla. Söz konusu tercihlerin değerlendirilmesi; şu anda içine sürüklenmekte olduğumuz birtakım tuzaklar bağlamında, başka bir zamanda ele alınmaya başlanacak. Önce güncel coğrafî ve siyasî durumun bir neticesi olan "konum kaynaklı" olumsuz şartları kısaca ele almak gerekli.

Adalar Denizi üzerinde ikisi hariç tamamı yunan işgâlinde (üzerinde yerleşim olan) ikiyüzden fazla ada mevcuttur ki iskân edilmemiş adacıklarla birlikte bu sayı binlerle ifâde edilebilir.

Küçücük kayalıkların ne kadar önemli olabileceğini anlamak için mesela son yıllarda Güney Çin Denizinde; Spratly ve Paracel bölgelerinde yaşanmakta olanlara bir göz atmak yeterli olabilir. Son derece ciddi bir sorun olmakla birlikte, küçük adacıklar konusu buradaki kapsamın içinde olmayacak.

Yakın zaman diliminde bütün bir medya ordusu, Türkiye'nin askeri teknoloji alanından sağladığı bâzı önemli ilerlemelerin parlaklığından da yararlanmak sûretiyle, ülkeye zarar verici birtakım oluşumları halka olduğundan çok farklı sunarak, oldukça sistematik bir şekilde aldatma faaliyetleri sürdürmektetir.

Günümüzde de geçmişte olduğu gibi, beşinci kol faaliyetlerinin uygulanmasında çok hassas görevleri olan basın-yayın kitlesinin başarısı(!) bugün öylesine yüksek seviyeye ulaşmıştır ki toplumu oluşturan çâresiz bireylerin beyinleri bir kavram çorbasına dönmüş durumdadır denilebilir. Şimdi bu konuda gâyet güncel bir örnek üzerinden durumun vahâmeti, bir kez daha, kısaca ispatlanacaktır.

Eski Yunan halkının muhtelif çakma tanrılarından olan bir savaş tanrısı ile söze başlayabiliriz. Bu tanrının ismi burada örnek olarak ele alınacak olan, savunmaya sanayinin tatlı pastasından olabildiğince büyük bir pay kapmaya çalışan, aynı zamanda Devlet bürokrasisi tarafından itinâyla himâye edilen, yerli(!) ve de milli(!) bir özel işletmenin adıdır aynı zamanda. Burada söz konuzu şirketin ingiliz derin devleti tarafından idâre edilen bâzı kuruluşlarla ilişkilerinden, ürünlerin teknik yetersizliklerinin değerlendirilmesinden vs. bahsedilecek değil ama sadece kelimelere odaklanılacak çünkü onlar çok şey anlatmaktadır, bakalım okuyucu ne anlayacak?

Lâfı ne uzatmaya, ne de dolandırmaya gerek var. Yukarıda tanımlanan işletme tarafından gâyet bilinçli olarak seçilen kelimeler aracılığıyla:

1. Yunan kültürüne ait ve tâbi olunduğu ve doğal olarak Türk milletine düşman olunduğu, kendilerince beyân edilmektedir.
2. Özellikle bir put ismi tercih edilerek, Türk milletinin dinine de düşman olunduğu açıkça ifâde edilmektedir.

Bitti mi? Bitmedi. Örneğin en yeni ürünlerine verilen isme de dikkât edin. 1073 tarihli Divan-i Lugati't Türk'te kayıtlı bulunan öz Türkçe bir kelimeyi kullanıp, bunun içine Türkçede mevcut olmayan harflerden birini yerleştirmek sûretiyle; sizin dilinize de düşmanız, mesajı da verilmektedir.

Üstüne, bütün masraflar da Türk milletinden tahsil edilmektedir! Devlet hepinizsiniz ve daha dikkâtli olup sudaki izleri fark ederek, yeri geldiğinde çüüşşş demedikçe, yöneticiler tek başlarına böyle durumları asla düzelt(e)mez.

Bitti mi? Pek sayılmaz. Bu kelime aynı zamanda 1821-25 döneminde yunan ayaklanmasının kahramanı olarak kabûl edilen geminin "adıdır" ki bugün Yunan bağımsızlığının, buna bağlı olarak İngiliz, Fransız, Rus ortak zaferinin ve dolayısıyla Türk mağlubiyetinin bir numaralı simgesidir. Hâlâ verilen mesajı ve oynanan oyunu anlayamıdınız mı? Sanırım hiç anlayamadınız...

Buraya kadar olanlar kabaca son birbuçuk asırdır sayısız örneğine rastlanabilecek bir durumdur ama asıl büyük mesele bu değildir. Gerçek sıkıntı, bugün kendini; milliyetçi, vatansever, muhafazakâr, Müslüman vs. olarak tanımlayan, hatta kendini zirvede gören(!) en azından benim karşılaştığım, istisnâsız herkesin, bu şirketi yere göğe sığdıramaması, vaziyet karşısında âdeta zil takıp oynamasıdır! Yunan kültürüne tâbi Türk milliyetçileri(!) Yunan putlarına tâbi Türk Müslümanları(!) ve sonuç olarak durumun farkında olanlar için dayanması oldukça zor bir çâresizlik hissi...

Ama eskiler it ürür, kervan yürür demişler. Dolayısıyla burada yazılanlar hiçbir şey üzerinde, hiçbir olumlu etkiye pek sebep olacak gibi değil, fakat bu kervan da bir pusuya gidiyor gibi...

Onbir sayfada tamamlanmak üzere Osmanlı Devleti tarafından Donanmayı idâre etmek üzere görevlendirilen kişilerin belirtildiği bir sıralama sunulacak, umulur ki konunun meraklılarına bir fayda sağlayabilir. Burada bahsi geçecek isimlerin ayrıntılı bilgileri ele alınmayacak, temel amaç sadece olabildiğince doğru bir kerteriz oluşturmaktır. Bu sayfalar mecburen güncellemeye açık olacaktır, veriler zaman içinde değişiklik gösterebilir.

Bu arada belirtmek gerekir ki Osmanlı denizciliği 1323 itibarı ile başlamış kabûl edilmekle birlikte, Türk Denizciliği Osmanlılar ile başlamadı, çok daha öncesi mevcuttur fakat bu konuyu ayrıca ele almak gerekir. İlk dönemde donanmaya komuta edenlere Derya Beyi deniyordu, donanmanın ve denizciliğin gelişmesiyle birlikte ünvanlar da değişti.

1. Kara Mürsel Bey - 1326
   Denize ilk kez 1323'de ulaşan Osmanlı Beyliğinin ilk düzenli Osmanlı deniz gücünü, İzmit Körfezi'nde, bugünkü Karamürsel civarında kurduğu (1327) tersanede inşa ettirdiği gemiler ile tesis etti. Haziran 1329'da gerçekleşen Eskihisar savaşı neticesinde Doğu Roma donanması da kara ordusuyla birlikte mağlup edildikten sonra Türk denizcilik tarihi için artık yeni bir dönem başlamış oldu. Bahsi geçen bu ilk hafif ve hızlı donanma gemileri sınıfı, sonraki asırlarda Karamürsel olarak anılmaya ve inşa edilemeye devam etti.
   
   Çeşitli kaynaklarda Mürsel Alp'in, dönem itibarı ile denizcilik alanında Osmanlı Beyliğinden daha ileri durumda olan Karesi Beyliği kökenli olduğu belirtilmekle birlikte Osman Gâzi'nin silah arkadaşlarından Akça Koca'nın ölümünden sonra birliğinin Mürsel Alp'in emrine geçtiğini de göz önüne almak gereklidir ki bu durumda Mürsel Alp'in aslında Akça Koca'nın yanında ve Osmanlı Beyliği dahilinde yetişmiş olduğu düşünülebilir.
   
   Mürsel Alp son derece gözü kara bir cengâver olduğundan Orhan Gazi, kendisine Kara lakâbını taktıktan sonra Kara Mürsel olarak anılmaya başlandı. Türk tarihinde benzer şekilde Kara lâkabı taşıyan başka önemli şahsiyetler de mevcuttur, örneğin hemen aşağıdaki ikinci denizci gibi...
   
   
2. Kara (Emir) Ali Bey - 1329
   Osman Gâzi'nin silah arkadaşlarından Aykut Alp'in oğlu olan Ali de Kara lakâbına sahip olan bir başka kahramandır. Kara Mürsel Bey'in ölümünden sonra Orhan Gâzi tarafından Donanmanın başına getirildi.
   
   Muhtemelen o dönem donanma komutanları için "Emir el Bahr" unvanı da kullanılmaya başlandığından buradan hareketle ismine bir de Emir ilâve edildi ki bugün bütün dünya dillerinde kullanılan amiral kelimesi doğrudan bu arapça tanımlamadan gelmektedir.
   
   Marmara Denizi'nin güneyindeki Galios adası Kara Ali Bey tarafından fethedildikten sonra onun adıyla anılmaya başlandı ve Emir Ali'den türeyerek zamanla İmralı oldu.
   
   Donanma Komutanı Kara Ali Bey 1356'da Gelibolu'nun fethi esnasında şehit düştü.
   
   
3. Saruca Paşa - 1390
   Göreve gelir gelmez kurdurduğu Gelibolu Tersanesi ve Deniz Üssü ile Osmanlı Donanmasının Adalar Denizi hakimiyetinin temelini attı.
   
   
4. Çavlı Bey - 1401
   Gelibolu'da Venediklilerle gerçekleşen bir muharebede şehit düştü.
   
   
5. Saruca Paşa - 1414
   Çavlı Bey'in şehâdeti üzerine tekrar göreve atandı.
   
   
6. Baltaoğlu Süleyman Bey - 1451
   Bugün Baltalimanı olarak bilinen Rumeli Hisarı'nın hemen kuzeyindeki kıyı, Konstantiniyye'nin fethi için şehri kuşatan ordunun deniz gücünün merkez üssü olarak kullanılması sebebiyle, bu derya beyinin lakâbından gelen isim ile anılmaktadır.
   
   Süleyman Bey, Boğaz girişindeki bütün adaları 18 Nisan'da fethettiyse de 20 Nisan'da yardım için gelen gelen üç Ceneviz ve bir Doğu Roma gemisinin Haliç'ten içeri girmesine engel olamayınca Sultan Mehmet'in öfkesini üzerine çekti ve kelleyi zor kurtardı.
   
   
7. Hamza Bey - 1453
   Baltaoğlu'nun başarısızlığından sonra Donanmanın başına geçirilen Hamza Bey donanma gemilerini karadan yürütüp Haliç'e indirerek fetih için çok önemli bir katkı sağladı.
   
   
8. Has Yunus Bey - 1455
   Foça ve Enes seferlerine komuta etmiştir.
   
   
9. Hadım İsmail Bey - 1457
   Amasra, Sinop ve Trabzon seferlerinde görev yapmıştır.
   
   
10. Yâkup Bey - ?
    
    
    
11. Zagnos Mehmet Paşa - 1463
    
    
    
12. Mahmut Paşa - 1470
    Venediklilerle yapılan muharebelere ve Eğriboz seferine iştirak etti.
    
    
13. Gedik Ahmet Paşa - 1474
    28 Temmuz 1480'de 132 gemilik bir donanma ile harekete geçerek 18.000 asker ve 1.000 at ile Otranto'ya çıktı ve 11 Ağustosta kaleyi fethederek Avrupa'yı dehşete düşürdü.
    
    
14. Mesih Paşa - 1480
    Başarısızlıkla sonuçlanan ilk Rodos muhasarasını yönetti.
    
    
15. Hersek Ahmet Paşa - 1486
    
    
    
16. Goygu (Güveyi) Sinan Paşa - 1491
    
    
    
17. Kara (Nişancı) (Küçük) Davut Paşa - 1492
    
    
    

Türk denizcilik tarihini, değerlendirme amacıyla muhtelif bölümlere ayırabilmek mümkündür ve bütün bu sahalarda yeterli miktarda kapsamlı çalışmanın yapıldığını söyleyebilmek de henüz pek mümkün sayılmaz. Bunun bir sebebi ve/veya sonucu, yansıması olarak da tarih bilincimizde ciddi sıkıntılar ve geçmişteki gerçekler ile aramızda çok ciddi kopukluklar olduğu rahatlıkla iddia edilebilir.

Diğer değişkenlerle de etkileşim hâlinde olan denizcilik konusu hakkında çok çeşitli başarılar ve başarısızlıklar ve bunların, gerek ülkenin, gerekse dünyanın gidişâtı üzerindeki etkileri söz konusu olabilirse de bu yazıda daha özel bir konuya el atılacağı için böyle ayrıntılara pek girilecek değildir. Buradaki mevzunun merkez noktasını ise İstanbul Haliç'de kurulan Tersane-i Âmire teşkil edecektir denilebilir ama geçmiş açısından değil de gelecek açısından.

Tabii ki denizcilik konusu, ülkenin; siyâsî, içtimâî, iktisâdî, maddî, mânevî vesaire gibi değişkenlerinden bağımsız olarak değerlendirilemez ve anlaşılamaz çünkü bu etkenlerin tamamı bir bütünü oluşturduğu gibi en alâkasız gibi görünen konu başlıklarının bile karşılıklı derin etkileşimleri söz konusudur.

Örneğin, tarih açısından bakıldığında görülebileceği üzere, kimi zaman devletin iktisâdî zayıflaması denizciliği sekteye uğratmaya, zayıflayan denizcilik ise devlete hasar vermeye başlamıştır, diğer bir ifâdeyle karşılıklı olarak birbirini tetikleyen bir nev'î kısır döngü söz konusudur ve daha eskiye gidilirse bu durumun tam tersinin geçerli olduğu zaman dilimleri de fark edilebilir... Bu sebeple konuyla ilgili tarih çalışmaları, en az teknik çalışmalar kadar önemlidir.

Resim.1) Tersane-i Âmire'nin sadece bir bölümünün görüntüsü, 1890'lar olmalı. Ortada, donanmamızın ilk iki denizaltısının inşa edildiği büyük kapalı kızak hemen göze batıyor. Bu yapının içinden bir fotoğraf görmek isteyen buradaki yazıya göz atabilir.

Son zamanlarda çeşitli açılardan manyetizma olgusu ile doğrudan alâkalı birkaç konuyu ele alınca, aynı yönde ilerlemeye devam etmek de ister istemez uygun gibi göründü. Öyleyse şimdi mevzunun Denizaltı Savunma Harbi (DSH) boyutu ve önümüzdeki dönemde bu alanda yaşanması beklenen bâzı gelişmelerin muhtemel etkileri bağlamında üç beş cümle daha sarf edilebilirdi.

Hemen aşağıdaki manyetizma yaftası üzerinden birkaçına ulaşabileceğiniz üzere, aslında son derece kapsamlı olan bu konunun, sâdece bizim ilgi alanımıza giren bölümleri bile oldukça geniş bir çerçeveye sahiptir; gemilerin ve denizaltılarının manyetik izlerinin azaltılmasından, sualtı silahlarının tapalarına kadar...

20.yüzyıl, diğer bâzı anahtar kavramlar yanında, toplum mühendisliği uygulamalarıyla kimi milletler tarafından, kimi milletler üzerinde, silah kullanmadan müthiş tahribatların yapılabilmiş olmasıyla da dikkât çekmektedir. 21.yüzyıl ise bu çalışmaların yıkıcı etkilerinin artçı depremler gibi darbeler vurmaya devam etmesine sahne olmaktadır ki artık milletler neredeyse hiç dış müdahâle gerektirmeden, bizzat kendi bireyleri tarafından gönüllü olarak tahrip edilebilmektedir. Somut örnekler vermeye gerek var mı?

Tabii burada böylesine geniş kapsamlı bir konuya girmek gibi bir niyet yoktu, bununla birlikte çok dar ve özel bir çerçeveyi, mekanizmanın işleyişini anlayabilmek ve olaylardaki düzeni(!) tanımlayabilmek için bir örnekleme maksadıyla kullanmak da düşünülebilirdi. Fakat devam etmeden evvel belirtmek gerekir ki öncesinde kaynak [3]'ü okumayanlar bundan sonrasından pek birşey anlayamayabilirler ya da daha kötüsü yanlış anlayabilirler.

O zaman lâfı daha fazla uzatmadan 26 Mayıs 1968'e gidiverelim. Benim için pek eski bir tarih değil ama temas ettiğim ziyaretçilerden algılayabildiğim kadarıyla bu yazıyı okuyacak olanların önemli bir bölümü için, muhtemelen henüz ebeveynlerinin bile dünyaya gelmemiş olduğu eskilikte bir tarih aynı zamanda.

Mühimmatların serbest su yüzeyi ile etkileşimleri söz konusu olduğunda çok-safhalı akış şartlarının karmaşıklığının da etkisiyle, çözülmesi son derece zorlu durumların meydana geleceği aşikârdır. Dolayısı ile ihtiyaç duyulabilecek başarılı çözümleri oluşturabilmek için söz konusu etkilerin çok dikkâtli bir şekilde incelenmesi ve anlaşılabilmesi ihtiyacı elzemdir.

Bu ihtiyaç ise hidrodinamik biliminin özel bir altbaşlığı olarak kabûl edilebilecek hidrobalistik adlı çalışma sahasının kapsamına girer ve ilk paragraftaki mevzuya ilâve olarak "su içinde çok-safhalı yüzüş" özel durumu ile birlikte konu üç temel başlığa ayrılabilir:

1. Suya giriş
2. Sudan çıkış
3. Süperkavitasyon seyri

Herhangi bir cisim, akışkan içinde hareket etmeye çalıştığında bir direnç ile karşılaşır ve söz konusu direnci yenebildiği ölçüde hareketine devam edebilir. Bu durum gemi, araba, uçak gibi araçlar için aşikâr olduğu gibi barajdan musluğumuza kadar gelen suyun, damarlarımızdaki kanın veya sıvıdaki mikropların vs. hareketleri için de geçerlidir, luzûci etkiler sebebiyle, fizikî açıdan suda yüzen bir bakterinin durumu ise bizim bal içinde yüzmemiz gibidir. Direnç kuvveti muhtelif bileşenlerden oluşur. Bu bileşenlerden biri olan sürtünme direncinin insanoğlu tarafından anlaşılmaya başlanmasında ilk adımlar ise Poiseuille ve Reynolds'ın öncü çalışmalarıyla atılmıştır denilebilir.

Bu kez geçici olarak, kısa bir süreliğine de olsa karaya çıkalım. İlk bakışta, eski bir makâleden [1] yapılacak uzunca bir alıntı ağırlıklı olarak ilerleyecek bu konunun, sitenin genel içeriği ile hiçbir alâkası olmadığı düşünülebilir. Doğrusu biraz daha dikkâtli bakılırsa, meselenin o kadar da ilgisiz olmadığı, hatta içinde bulunduğumuz genel vaziyet üzerinde, her ne kadar burada pek değinilmeyecek olsa da çok büyük bir etkisi olduğu sonucuna varabilmek de pekâlâ mümkündür.

Hemen alıntıya geçeceğiz ama bu arada "Milli İdealimiz Apartman Yaptırmak Mıdır?" başlığına sahip söz konusu yazının 1941 tarihli olduğunu iyice vurgulamak yerinde olur zîra bu ayrıntı bile başlı başına önemlidir, başlayalım:

$$ \Large G^{j}_{i} = -(8\pi G/c^{4})(T^{j}_{i} + t^{j}_{i}) $$

Hayat, istisnâsız her birimiz için asla kestirilemez, öngürülemez, akıl sır erdirilemez bir olaylar silsilesi değil midir? Buna inansa da inanmasa da istese de istemese de kabûl etse de etmese de tam olarak böyle olduğunun da herkes bal gibi farkındadır.

Her insan ayrı bir âlem, ayrı bir hikâyedir ama yine de bâzılarının hikâyeleri daha da bir acayip gibidir, belki ibret almamız için belki de asla bilemeyeceğimiz ve anlayamayacağımız başka hikmetler sebebiyle... Artık sadede gelirsek şimdi Anadolu'nun bağrından küçük(!) bir çobanın hikâyesi sahne alacak.

Doğrusu bu mesele kabaca son bir senedir internet âlemine, zaman zaman son derece aşırıya kaçacak kadar yanlış yorumlamalarla, yayılmış durumdaydı. Şimdi aynı dümensiz kayığa bi' de biz atlayalım, bakalım akıntı nereye sürükleyecek...

Dün, hazırlanmakta olan "Refah Faciası" hakkındaki yazı için döneme ait resmî belgeleri ararken kamuoyu tarafından "Fulbright Anlaşması" olarak bilinen vahim hâdisenin resmî belgesine [1] TBMM'nin genelağ sitesinde istemeden (ve nihâyet) denk geldim. Aslında uzun zaman önce de bu belgeyi aramış ama bir türlü bulamamıştım ve şimdi Refah'dan önce rotada küçük bir değişiklik yapmak elzem oldu.

Resim.1) Uzun yıllar boyunca devletin resmî görevlileri, düzenin sahipleri hatta Milli Eğitim Bakanları vs. tarafından, dalga geçer gibi, şehir efsanesi(!) olduğu iddia edilegelen 1949 tarihli anlaşmanın giriş bölümü ve ilk satırları.[1]

Bir tahminde bulunmak gerekirse; bu yazıyı okumaya çalışanların yaklaşık %49'u ne denmek istendiğini hiçbir şekilde anlayamayacak, yaklaşık %37'si kısmen ucundan ama büyük ölçüde tersinden anlayacak ve inanmayacak, kabaca %13'ü anlayacak ama vaziyet icâbı inkâr etmesi gerektiği için öyle yapacak ve geriye kalan helâlinden yaklaşık %'1 ise çok iyi anlayacak ki işte sadece o birkaç kişi için yazmaya değerdi. İkinci itici etken olarak denilebilir ki; mîzan kurulup hesap görüldükten sonra defter elime iskeleden verildiğinde, hiç olmazsa üzerinde ilâve olarak bir de "dilsiz şeytan" yazmamasını sağlayabilme yönünde küçücük bir ümitten de bahsedilebilirdi.

Biraz da "Milli Gemi"nin oldukça uzun hikâyesinden kısaca bahsedelim. Yine de gördüğünüz ve bildiğiniz kısmından değil de azıcık farklısından. Yoksa bilinenleri tekrar etmenin kime ne faydası olur? Kamuoyunun bildiği ve tanıdığı MİLGEM, meselenin meyvesiydi ama buraya nasıl bâdirelerden sonra gelinebildiği ve yol boyunca yaşananlar, çeşitli açılardan önemini dâima muhafaza edecektir ve unutulmaması gereklidir.

Resim.1) HRS 1.300 türevi, muhtemel ilk Milgem kavramsal tasarıma eşdeğer bir çizim. Silah yükü, düşük RKA önceliği ve gelişmiş hidrodinamik nitelikler dikkât çekici.

TCG Heybeliada aslında dördüncü(!) MİLGEM çalışmasıydı çünkü ilk üçü türlü dümenlerle yok edilmişti. Gerçek başlangıç noktasını bulabilmek için ise 32 veya 33 yıl kadar geriye dönmemiz gerekirdi.

Kancabaş olarak adlandırılan kayıklar Türk denizcilik kültürünün nâdide ve özgün örneklerindendi. İstanbul merkezli bir dağılımla Boğaziçi kıyıları hâricinde, Batı Karadeniz ve Çanakkale'ye kadar bütün Marmara Denizi bölgelerinde yirminci asrın ortalarına kadar yaygın olarak kullanılmış fakat 1970'lerde; kendi köklerini ve engin denizcilik kültürünü sadece bir nesil içinde, neredeyse tamamen gönüllü olarak terk eden bir milletin umursamazlığı neticesinde yok olmuşlardı.

Resim.1) Üsküdar sahilindeki muhteşem Mimar Sinan eseri Şemsi Ahmet Paşa Camii'nin rıhtımına iskele olmuş muhtemelen altı çifte bir Kancabaş (Alamana) hemen gerideki kayıkhanede ikincisi hazırlanıyor. Tahminî olarak sene 1942. Arkadaki Reji binaları ile Cami arasındaki arazi 1980'lere kadar kayık çekeği olarak kullanılmıştır ki aşağıdaki resimlerin pek çoğu tam da bu bölge civarında çekilmiştir.

Yakın dönemde giderek önemini artıran mikro insansız araçlar teknolojisine yönelik gerçekleştirilen ar-ge çalışmaları açısından uçan böcek türleri bu alanda çalışanlar tarafından giderek artan oranda incelenmektedir. Gerek büyüklüğü gerekse mükemmel uçuş yetenekleri sebebiyle de yusufçuk adlı böcek söz konusu biyotaklit çalışmaları açısından üzerinde en çok araştırma yapılan canlıların başında gelmektedir.

Bu doğrultuda ele almaya başladığımız konular bağlamında denel ve hesaplamalı benzer çalışmaların [1] [2] [3] ... açık kaynaklarda ulaşılabilir olmasının da etkisiyle yusufçuk kanadını temel alan iki boyutlu durağan kesit için hesaplamalı çalışmalar ve elde edilen bâzı sonuçlar bu sayfada konuya ilgi duyabilecek olanlara sunulacaktır.

Resim.1) İki çift kanada sahip olan yusufçuk adlı böceğin kanatlarından birinin yakından görünüşü ve tâkip eden hesaplamalı çalışmalarda kullanılan temsili 2B yusufçuk kanadı ve naca0012 kesitleri.

İbrahim Müteferrika denince insanın aklına düşen ilk imgeler daha ilk mektepten başlayarak zihnimize yerleştirilmiş mâlûm kalıplaşmış, sığ, güdük bir takım kırıntılar olarak zuhur ediyor öyle değil mi?

Nihayetinde insanların çoğu artık içlerine ustaca(!) yerleştirilmiş böyle türlü türlü düşünce kalıplarına her şart altında ve yanlışlığı kesin olarak ispatlansa dahi, ölene kadar bağlı kalmayı tercih ediyorlar ki bu zaafı kullanarak, toplum mühendisliği uygulamalarına hâkim durumda olan milletler diğer milletleri kolayca maymuna çevirebiliyorlar.

Hemen sağda kapağını gördüğünüz, Şubat 2019 itibarı ile birinci baskısı yayınlanan ve Kemal Beydilli tarafından yazılan kitap; İbrahim Müteferrika ve çevresinde gelişen olayları ki belki dönen dolapları demek daha iyi bir ifâde olur, belgelere dayanan en yeni tarihi bulgularla birlikte son derece titiz bir şekilde okuyucuya sunarak, öğrenmeyi ve düşünmeyi terk etmek istemeyen türdeki insanlara yeni bir ufuk açabilecek mâhiyettedir.

Kitaptan da biraz alıntı [sarı] vermek gerekirse:

Son söz olarak denebilir ki gâyet hassas bir şekilde ciddi bir emek verilerek gerçekleştirilen böyle çalışmaları görünce, geleceğimiz hakkında biraz iyimser olabilmek de mümkündür.

Bâzı mühendislik çalışmaları açısından çok alçak Reynolds sayılarındaki akış şartları son derece önemli hâle gelmektedir. Bu doğrultuda, ileride ele alınması düşünülen, bilhassa biyotaklit temelli incelemeler için gerçekleştirilmesine ihtiyaç duyulan doğrulama faaliyetinin başlangıcını meydana getirecek olan bu ilk denemenin özeti aşağıda ilgilenenlere sunulacaktır.

Bu çalışmada OpenFOAM yerine Gerris adlı çözücüyü kullanmayı tercih ettim. Her ne kadar OpenFOAM ile de aynı çalışma gerçekleştirilebilecek olsa da söz konusu tercihin birden fazla mâkûl sebebi mevcuttu ki daha sonra yeri geldikçe bunlardan bahsedilecektir. Yeni sitede farklı açık-kaynak mühendislik yazılımlarına da ağırlık vererek olabildiğince fazla genç mühendis adayı ve mühendisin bu doğrultuda hem kendi hem de ülke çıkarları açısından doğru olan istikâmeti görebilmesi için küçük bir katkı sağlayabilmeyi de ümit ediyorum...